4. Kral ve Paha Biçilemez Tablo
Bu hikayenin kaynağı Dr. Aladdin Ali'nin "İlham Verici Hikayeler ve Büyük Anlamlar" adlı kitabıdır.
"Ey hayatın yollarında yürüyenler, günlerinizin kitabında yeni bir sayfa açmadan önce, aydınlanmış zihninize danışın. Çünkü acele geri dönmeyen bir ok gibidir ve tefekkür karanlığın yollarını aydınlatan mumlar gibidir. Düşünceleriniz sizi doğru yola götüren bir ışık, amelleriniz de cennette toplayacağınız güzel meyveler olsun."
Hikaye
Kral: Kalabalıktan sıyrılarak, bu tozlu köşeye çekiliyorum. Gözlerim her zamanki dükkânlarda aradıklarını bulamayınca, burada, yaşlı bir adamın sakince otururken, bakımsız tabloların arasında kaybolduğunu görüyorum. Merakla yaklaşıyorum ve selam veriyorum. Onun alışılmadık sakinliği ve sessiz özgüveni beni etkiliyor.
Satıcı: (Nazik bir sertlikle) Hoş geldiniz Majesteleri. Burada, pazardaki en iyi, en değerli malları bulacaksınız.
Kral: (Gözlerinde bir parça eğlenceyle) Ciddi misin? Burada kayda değer bir şey göremiyorum.
Satıcı: (Gülümsemeden) Gerçekten de Majesteleri. Benim mallarım paha biçilemez. Pazarın belirlenmiş fiyatları olan mallarının aksine.
Kral: (Merakını gizleyemiyor) Ama satılık hiçbir şey göremiyorum!
Satıcı: (Dudaklarında bir gülümsemeyle) Bilgelik sunuyorum. Ve çoğunu sattım, satın alanlara da fayda sağladım. Geriye sadece iki resim kaldı.
Kral: (Kuşkularla sesini yükselterek) Peki bu ticaret kârlı mı?
Satıcı: (Kıkırdadı) Çok öyle Majesteleri. Resimlerim oldukça pahalıdır.
Kral: (Tozlu tuvallerden birine yaklaşır. Yavaşça silerek temizlerken, basit bir cümle ortaya çıkar: "Harekete geçmeden önce düşün.") Bu yazı için ne kadar istiyorsunuz?
Satıcı: (Sakince) On bin dinar.
Kral: (Şaşkın bir kahkaha atar) Bu kadar basit bir yazı için mi?
Satıcı: (Ses tonu değişmeden) Hayır Majesteleri. Bu sadece bir yazı değil, bir bilgelik anahtarı. Bu anahtarı elinize aldığınızda, aceleci kararların ve düşüncesiz adımların tuzağından kurtulacaksınız.
Kral: (Pazarlık etmeye çalışır) Belki sekiz bin dinar?
Satıcı: (Başını sallar) Hayır Majesteleri. Bu bilgeliğin değeri on bin dinardan az olamaz.
Kral: (Eğlence ve kuşku arasında gidip geliyor) Tamam, olsun. Bu tabloyu satın alacağım.
Satıcı: (Gülümsemeden tabloyu alır, bir kez daha tozunu alır ve Kral'a uzatır) Bu tablonun bir şartı var.
Kral: (Merakla) Ne durumu?
Satıcı: (Ses tonu ciddi bir tona bürünür) Bu bilgeliği sarayınızın kapısına yazın. Duvarlarınıza, hatta aletlerinize bile. Sürekli bir hatırlatma olsun.
Kral: (Söz verir) Kabul ediyorum.
Kral: (Saraya döndüğünde, yaşlı adamın tavsiyesini hemen uygular. Bu cümleyi sarayının her yerine, hatta kendi ve eşlerinin giysilerine bile yazdırır.)
Kral: (Bir gün, bir komplo ortaya çıkar. Kral'ın berberi, güce aç bir komutan tarafından ayartılarak Kral'a ihanet etmeyi kabul eder. Ama saraya girdiğinde, korku onu yakalar. "Harekete geçmeden önce düşün" yazısı kapıdan, koridorlardan, halılardan, hatta Kral'ın kendi kıyafetlerinden bile ona bakıyordu. Bu cümlenin ağırlığı havada asılı duruyordu. Tıraş aletlerine uzandığında yazıyı tekrar gördü, kutunun üzerine kazınmış tüyler ürpertici bir hatırlatma.)
(Hikâyenin gerisi, Kral'ın berberin itiraf etmesi ve komplonun bozulmasıyla devam eder.)
Kral: (Yaşlı adamın dükkânına geri döner, ona minnettarlığını sunmak ve paha biçilemez bir bilgelik parçası daha satın almak ister. Fakat dükkânı kapalı bulur. Öğrendiğine göre yaşlı adam vefat etmiştir. Ancak Kral, tozlu bir dükkânın ve basit bir yazıtın bir krallığı kurtardığı günü sürekli hatırlatan bir ders oldu.)
Hikâyenin ardındaki hikmet:
Bu hikâye, günümüzde de geçerliliğini koruyan evrensel bir mesaj taşımaktadır. Hızlı ve karmaşık bir dünyada yaşıyoruz ve çoğu zaman düşünmeden harekete geçebiliyoruz. Bu da hata yapmamıza ve pişmanlık duymamıza neden olabiliyor. Kral'ın hikâyesi bize, her adımda düşünceli olmamız ve eylemlerimizin sonuçlarını göz önünde bulundurmamız gerektiğini hatırlatıyor.
"Harekete geçmeden önce düşün" yazısı, basit bir cümleden çok daha fazlasıdır. Bu, hayatımızda rehber olabilecek ve bizi daha iyi seçimler yapmaya yönlendirebilecek bir bilgelik sözüdür.
Dikkatli Düşünmenin Önemi: Kral'ın sarayının her köşesine yazılan "Harekete geçmeden önce düşün" yazısı, bize her adımda dikkatli olmamız ve eylemlerimizin sonuçlarını göz önünde bulundurmamız gerektiğini hatırlatır. Aceleci kararlar, iş hayatında da felakete yol açabilir. Bir projeye başlamadan önce tüm detayları gözden geçirmek, riskleri analiz etmek ve olası sonuçları değerlendirmek, başarıya giden yolda önemli bir adımdır.
Bilgeliğin Değeri: Yaşlı adamın Kral'a sunduğu bilgelik, sadece basit bir yazı değil, hayatın derinliklerinden süzülmüş bir deneyimdir. Çalışma hayatımızda da bu bilgeliği arayarak, tecrübeli kişilerden faydalanabilir ve onların tavsiyelerine kulak verebiliriz. Her zaman öğrenmeye açık olmak ve farklı bakış açılarını dikkate almak, bize yeni ufuklar açabilir ve daha iyi kararlar vermemizi sağlayabilir.
Perspektifin Gücü: Kral'ın başlangıçta yaşlı adamın bilgeliğini reddetmesi, bize farklı bakış açılarını görmezden gelmenin tehlikelerini hatırlatır. Herkesin kendine özgü bir bakış açısı olduğunu ve farklı görüşlerin de değerli olduğunu unutmamak önemlidir. Çalışma ortamında da farklı fikirleri dinlemek ve ekip çalışmasına önem vermek, daha yaratıcı çözümler üretmemize ve başarıya ulaşmamıza yardımcı olabilir.
Öz Farkındalık: Yazıtın Kral'a sürekli bir hatırlatma görevi görmesi, bize kendi zayıflıklarımızın ve eğilimlerimizin farkında olmamız gerektiğini hatırlatır. Kendimizi objektif olarak değerlendirmek ve hatalarımızdan ders çıkarmak, çalışma hayatımızda da ilerlememize ve gelişmemize katkıda bulunur.
Hikâyeden Süzülen Bilgece Söz
- Bir anlık tefekkür, bir ömürlük pişmanlığa karşı en sağlam kalkandır.
- Hikmet, en çok, dünyanın nazar etmediği tozlu köşelerde gizlenir.
- Duvarlara kazınan tek bir ilke, en kalabalık ordudan daha metin bir muhafızdır.
- İhanete uzanan eli, demir bir zincir değil, vicdana fısıldayan bir harf durdurur.
- Aceleyle atılan ok, niyet ettiği hedefi değil, daima sahibinin ayağını vurur.
- Pazar yerinin en gürültülü anında bile en değerli mal, sessizce satılır.
- Bilgenin kendi fânidir, lakin bıraktığı söz, zamanın kendisinden daha uzun yaşar.
- Bir hakikati hayatının her zerresine nakşedersen, o hakikat de seni kaderin her tehlikesinden korur.
- En büyük saltanat, nefsin aceleci fermanları üzerine değil, ruhun sabırlı tefekkürü üzerine kurulur.
- Dijital dünyanın gürültüsünden sıyrılıp kendi iç sesini dinlediğinde, en doğru yolu bulacaksın.
Türk Gençlerine Yönelik Pratik Öneri
- Popüler olanın geçici parıltısına aldanma: asıl yatırım, zamanla değeri artacak olan karakterinedir.
- Bir tweet, bir söz veya bir karar göndermeden önce: alacağın bir anlık nefes, gelecekteki en büyük sigortandır.
- Hayat ilkelerini odanın duvarlarına, telefonunun ekranına yaz ki: onlar, iraden zayıfladığında senin muhafızın olsun.
- Seni yanlışa davet eden her sese karşı: önceden benimsediğin bir doğru ilke, en güçlü cevaptır.
- Gerçek akıl hocalarını: parıltılı sahnelerde değil, tecrübenin ve sadeliğin saygıdeğer sükûnetinde ara.
- Tepkilerin değil, kararların seni tanımlar: birincisi içgüdüsel, ikincisi ise bilgecedir.
- Başarıyı: dışarıdan gelen alkışların sayısıyla değil, kendi vicdanının sessiz takdiriyle ölç.
- Günde on saat başkalarını dinlemek yerine: on dakika kendini dinlemek, sana bir ömür kazandırır.
- Hayat sarayının sultanı sensin: onu koruyacak en güçlü ordu ise düşünerek verdiğin kararlardır.
Şiirle çarpan bir gönül
Bilge Suskunluk
Tahtından usanmıştı, o ulu sultan,
Pazarın gürültüsü, ruha daralan.
Gözleri bir arayış, içinde yanan,
Tozlu bir dükkân gördü, sükûnete banan.
İçerde bir pir vardı, zamana meydan okuyan,
Sordu ki "Ey bilge, nedir burada satılan?"
Dedi "Vardır hikmet, her derde derman olan,"
"Paha biçilmezdir, bu dergâhta sunulan."
Kral gördü bir tuval, üstü tozlanan,
Sildi ve okudu, o anda anlayan:
"Düşün ve sonra eyle, ey adımı atan!"
Dedi "Bunun bedeli, nedir ey bilge insan?"
"On bin dinardır," dedi, hiç pazarlık yapmayan,
"Bu bir anahtardır, kapıları açtıran."
Kral aldı hikmeti, o an tereddüt duymayan,
Tek bir şartı vardı, o bilgeyi haklı kılan.
"Yaz bunu her yere," dedi, "olsun hatırlatan,
Saraya, duvara, kılıca ve de kalkana."
Kral sözünü tuttu, her yana yazdıran,
Bu söz oldu sarayda, her an yankılanan.
Bir berber ayartıldı, nefsine aldanan,
Maksadı can almak, o zehri sunan.
Gördü ki her yanda o cümle parlayan,
O yazı bir kalkan oldu, tam önünde duran.
"Düşün ve sonra eyle!" diyordu her bakan,
Titredi usturası, o kalbi daralan.
İhanet eriyip bitti, pişmanlık ağlayan,
Bir cümleyle kurtuldu, koca bir hanedan.
Kral döndü dükkâna, minnetle dolan,
Ama piri fani buldu, sırrıyla yola çıkan.
Anladı ki asıl mülk, ne taht ne de unvan,
Asıl mülk bir anlık tefekkür, gönülde parlayan.
Ey genç yolcu dinle, bu sır ile uyanan,
Hayat bir anlık gaflet, bir anlık imtihan.
Seni durdurmak için, kurulmuşken her kapan,
Dur ve tefekkür etmektir, seni galip kılan.
Acele bir ateştir, sonu hep duman,
Öfke keskin bir kılıç, sahibini yaralayan.
Asıl hazinendir, o içinde saklanan,
Yeise yer yoktur, kalbi umutla yaşayan.
BİR SÖZLE KURTULAN CİHAN
Cihanın şanı sıktı bir zaman sultanı,
Pazarda yoktu ruhun aradığı dermanı.
Gözleri gezdi durdu her dükkânı, her yanı,
Bir tozlu köşede buldu aradığı irfanı.
Yaşlı bir bilge sattı, hikmeti her bir anı,
Dedi "Paha biçilmez, anla bu kutlu şanı."
Kral güldü, "Görmem ben burada parlak olanı,"
"Satılık sözdür bende, kurtarır nice canı."
Bir levha çıkardı ki, odur aklın fermanı,
"Düşün bir adım önce," budur ruhun mihmanı.
"On bin dinardır" dedi, "yoktur bunun noksanı,"
Değerdi bu tek söze, koca mülk-ü cihanı.
Ey genç yoldaş, dur dinle, kalbinde duy bu anı,
Acele etme sakın, ziyan etme zamanı.
Bir anlık tefekkürle aydınlat sen cihanı,
Umutla yürü yolda, bul sen özge vatanı.
Kral yazdırdı sözü, donattı her mekânı,
Kapıda, tahtta, kapta, sardı dört bir yanı.
Bir hain komutanla berber kurdu isyanı,
Zehirli usturayla alacaktı sultanı.
Hainin gözü gördü o hikmetli beyanı,
Her yerde aynı cümle, titretti o nihanı.
Duraksadı, itiraf eyledi gizli planı,
Tek bir söz kurtarmıştı o koskoca sultanı.
Ey genç yoldaş, dur dinle, kalbinde duy bu anı,
Acele etme sakın, ziyan etme zamanı.
Bir anlık tefekkürle aydınlat sen cihanı,
Umutla yürü yolda, bul sen özge vatanı.
Bil ki her hızlı adım taşır bir imtihanı,
Tefekkür paha biçmez, odur ruhun lisanı.
Gayretle, umut ile anla sen bu destanı,
Kemale erer ancak, kendini bilip ananı.
Erişim Bağlantıları
Hikayenin sesli, görüntülü ve yazılı versiyonlarına aşağıdaki platformlardan ulaşabilirsiniz:
Telif Hakkı © 2025, Dr. Aladdin Ali'in orijinal metninden ilhamla, Dr. Aladdin Ali tarafından yapılan bu edebi tercüme ve yeniden yorumlamanın tüm hakları mahfuzdur. İçeriğin, kısmen veya tamamen, yazarın yazılı izni olmaksızın kullanılması, kopyalanması veya yeniden yayımlanması, bu edebi ve ilmî çalışmaya gösterilen emeğin ve fikrî mülkeyetin korunması amacıyla yasaktır.
