3. Bir Cevhersin: Değerini Keşfet, Yurdunu Bul

Her insan, kâinat senfonisinde çalınmak üzere bestelenmiş, notaları ve ritmi eşsiz bir eserdir. Lakin çoğumuz, içimizdeki o muhteşem melodinin farkına varmadan, başkalarının gürültülü bestelerinin gölgesinde bir ömür tüketiriz. İnsan olma sanatı, bu gürültünün içinden sıyrılarak kendi öz nağmeni duymak, onu tutkuyla icra etmek ve nihayetinde varlık âleminde hoş bir sadâ olarak bırakabilmektir. Bu sanat, üç temel aşamada icra edilir: Cevherini keşfetmek, orkestranı bulmak ve melodini ebedileştirmek.

Bu sanatın ilk ve en temel adımı, kendi kıymetini bilmektir. Sen, parmak izin gibi, kalp atışın gibi, ruhunun tınısı gibi biriciksin. İçinde, nice peygamberin iradesini, nice âlimin hikmetini, nice sanatkârın estetiğini barındıran potansiyel bir hazine yatıyor. Bu hazineyi keşfetmek, kendini ihmal etmeyi, azla yetinmeyi ve yeteneklerini hafife almayı reddetmekle başlar. Kendine dışarıdan bir gözle, bir kuyumcunun ham bir elması inceler gibi bak. Tozunu, toprağını silkelediğinde, doğru bir ustalıkla işlendiğinde nasıl bir pırlantaya dönüşeceğini hayal et. İşte bu hayal, senin en büyük motivasyonundur. Kendi değerini idrak eden insan, artık başkalarının alkışına veya yergisine göre değil, kendi içindeki cevherin ağırlığına ve sorumluluğuna göre hareket eder.

İkinci adım, ruhuna yurt olacak orkestrayı bulmak veya kurmaktır. En harikulade keman bile, akordu bozuk bir orkestranın içinde veya akustiği kötü bir salonda çalınırsa, sesinin güzelliğini yitirir. Senin ruhunun melodisi de böyledir. Yeşereceğin bereketli bir toprağa, seni anlayacak ve destekleyecek bir çevreye, yani ruhunun orkestrasına ihtiyacın var. Bu orkestra, tutkunu ve hayallerini paylaşan, düştüğünde elinden tutan, uçtuğunda seninle birlikte sevinen insanlardan oluşur. Onlar, senin melodinin değerini bilen, onu daha da güzelleştirmek için kendi enstrümanlarıyla sana eşlik eden dostlarındır. Eğer böyle bir çevre bulamazsan, sakın yeise kapılma! Unutma ki nice büyük bestekâr, kendi orkestrasını bizzat kurmuştur. O halde sen, değişimin mimarı, güzelliğin yaratıcısı ol. Tek bir mum yakarak, etrafına senin gibi ışık arayan pervaneleri topla. Azmin, iraden ve sabrın, en uyumsuz sesleri bile ahenkli bir melodiye dönüştürecek en güçlü orkestra şefidir.

Son adım ise, hayat senfonisinde ölümsüz bir melodi olmaktır. Hayat, iniş ve çıkışlarla doludur. Neşenin coşkulu notaları (kreşendo) olduğu gibi, hüznün sessiz ve derin notaları (diminuendo) da vardır. Başarının zafer ritimleri kadar, başarısızlığın öğreten duraklamaları da bu bestenin bir parçasıdır. Marifet, bu zıtlıkların ahengini kavramak, zorluk rüzgârlarının seni devirmek için değil, köklerini daha da sağlamlaştırmak için estiğini bilmektir. Ve daima hatırla ki, her melodi bir gün susar. Fani olan bu icranın ardından geriye ne kalacak? İşte bu noktada, insan olma görevin zirveye ulaşır: Melodini, fani bedenin sustuktan sonra bile evrenin hafızasında yankılanacak bir mirasa dönüştürmek. Bir güneş gibi ol; varlığınla sadece kendi yolunu değil, başkalarının da yolunu aydınlat. Bir nehir gibi ol; cömertliğinle ruhların susuzluğunu gider, geçtiğin her yere hayat taşı. Bir hekim gibi ol; bilgeliğinle yaraları sar, şefkatinle acıları dindir. Bir şair, bir filozof ol; kelimelerinle ve düşüncelerinle kalplere ve zihinlere dokun.

İşte o zaman, sen sadece yaşamış olmazsın; insanlık senfonisinde nesilden nesile aktarılan, sevgi, hayır ve güzellik şiirini söyleyen ölümsüze bir nağmeye dönüşürsün.

• Kıymet: Kendi kıymetini bilmeyenin cevheri, çamur içinde parlamayan yakut gibidir.
• Yurt: Ruhun, yeşereceği toprağı seçemezse, tohumlarını ekeceği toprağı bizzat inşa eder.
• Senfoni: Hayatın en dokunaklı melodileri, en hüzünlü notaların ardından gelen umut dolu aralıklarda gizlidir.
• Miras: Güneş battığında ardında alaca bir renk bırakır; insan göçtüğünde ardında ya hayırlı bir eser ya da unutulmuş bir gölge bırakır.

• Cevher Envanteri Çıkar: Bir kağıdın ortasına adını yaz. Etrafına, sadece senin bildiğin, küçük veya büyük, iyi yaptığın veya yapmaktan hoşlandığın her şeyi (güzel çay demlemek, bir dostu sabırla dinlemek, bir konuda azimli olmak, bir bitkiyi yaşatmak vb.) dallar halinde çiz. Bu senin kişisel "cevher haritan" olsun ve kimsenin onu küçümsemesine izin verme. Onu her gün görebileceğin bir yere as.
• Çevre Barometresi Oluştur: Haftalık olarak en çok vakit geçirdiğin beş kişiyi veya ortamı (dijital ortamlar dahil) listele. Her birinin yanına "+" veya "-" koy. Artı, seni motive eden, ufkunu açan, enerjini yükselten; eksi ise enerjini düşüren, seni eleştiren veya küçümseyen anlamına gelsin. Bu barometre, ruhunun hangi iklimde yaşadığını sana gösterecek ve bilinçli seçimler yapmana yardımcı olacaktır.
• "Değişimin Mimarı Ol" Projesi Başlat: Çevrende eksikliğini hissettiğin bir "güzellik" belirle. Bu, apartman girişine bir saksı çiçek koymak, arkadaş grubunda dedikodu yerine bir kitap/film üzerine 10 dakikalık bir sohbet başlatmak, kimsenin ilgilenmediği bir sosyal soruna dair küçük bir farkındalık adımı atmak olabilir. Haftada sadece bir saatini bu "mimarlık" projesine ayır ve değişimin küçük bir tohumunu ek.
• Miras Melodini Kaydet: Her ayın sonunda kendine sor: "Bu ay, varlık senfonisine hangi küçük, güzel notayı ekledim?" Bu, birine ettiğin samimi bir teşekkür, öğrendiğin ve paylaştığın yeni bir bilgi, birine yaptığın karşılıksız bir iyilik veya üstesinden geldiğin küçük bir korkun olabilir. Bu notaları bir deftere veya dijital bir dosyaya kaydederek biriktir. Bu, hayat melodinin ne kadar zenginleştiğini sana somut olarak gösterecektir.